logo

Szewc bez butów chodzi, rzeźbiarz bez rzeźby leży.

Omszały stołek ze sztucznego kamienia, podobny trochę do wielkiego kowalskiego gwoździa wbitego w jesienny trawnik. Zgeometryzowana opowieść, spatynowana nowoczesność, intymnie zaaranżowana przestrzeń ostateczna. Trzeźwiący i ożywczy zapach dobrze starzejących się dzieł, nie jakieś tam miazmaty mocno przeterminowanego artyzmu. Tyle da się powiedzieć o pomniku nagrobnym Gorzechowskich, tyle też powiedzieć trzeba o innych wyczynach pana Ignacego. Cmentarz garnizonowy, cmentarze św. Jerzego i św. Jakuba, nawet stara nekropolia podgórska, szczycić się mogą wytworami rąk zdolnego rzeźbiarza. Bystre oko dojrzy zaraz sygnaturę twórcy, czy to u stóp Anioła Zmartwychwstania, czy u szponów orła, który przysiadł na oficerskiej mogile. Pietà z cmentarza jakubskiego tchnie zimnem trudnym aż do przyjęcia. Oblicze Matki Bożej zdaje się być srogie, zmrożone bólem, rachujące krzywdy, które spotkały Syna. Napięte ścięgna kończyn Zbawiciela prosto i geometrycznie akcentują nieludzkie męczarnie.

Zapewne dałoby się zliczyć kilka tuzinów rzeźb nagrobnych, które wyszły z warsztatu przy Reja 6. W wyobraźni torunian jednak, jeśli Zelek już istnieje, kojarzy się głównie z pogodnymi niedźwiadkami sprzed Lasów Państwowych.

Ignacego Zelka uznać można najwybitniejszym, a już na pewno najbardziej płodnym, rzeźbiarzem międzywojennego Torunia. Zawdzięczamy mu figury Chrystusa i Matki Boskiej sprzed kościoła garnizonowego, supraportę zdobiącą elewację Ubezpieczalni, postać Chrystusa Króla z kościoła pod tym samym wezwaniem, czy – zdecydowanie najbardziej znane – niedźwiedzie sprzed siedzimy Dyrekcji Okręgowej Lasów Państwowych. Zelek jest również twórcą sporej liczby rzeźb nagrobnych. Pracownie artystyczne prowadził kolejno przy ulicy Sukienniczej, Reja i Mickiewicza. Miejsce jego pochówku na cmentarzu św. Jerzego upamiętnia bardzo skromna płyta.


Będąc w Toruniu, zobacz i dotknij rzeźby Ignacego Zelka:

Pieta na nagrobku rodziny Smulskich (cmentarz parafii św. Jakuba),

Ołtarz Matki Boskiej - południowa nawa w kościele św. Ducha w Toruniu,

Ołtarz polowy i ołtarz w kościele garnizonowym św. Katarzyny w Toruniu,

Supraporta "Spragnionych napoić" nad wejściem do budynku Ubezpieczalni Społecznej w Toruniu,

Niedźwiedzie przed gmachem Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.